VERSLAG WILLEM VAN ORANJE

Vanuit Delft:
onze verslaggevers:

• Joseph de Vries - de moord op Willem van Oranje
• Jort Steinebach - de terechtstelling van Balthasar Gerards
• Jim Windmeijer - de begrafenis van Willem van Oranje

Willem van Oranje

Joseph de Vries - de moord op Willem van Oranje

Locatie: het Prinsenhof in Delft

10 juli 1582, ik ben hier in het Prinsenhof en vanmiddag is Willem van Oranje onderaan de trap bij de eetzaal vermoord. Hij is van dichtbij met een pistool door zijn lichaam geschoten.

de moord

De kogelgaten zijn nog in de muur te zien op de plek waar Willem van Oranje voor het laatst is geweest. Hij was op slag dood omdat 1 kogel recht door zijn hart is gegaan. Willem van Oranje zijn vrouw (Louise de Coligny) rende naar hem toe toen hij werd doodgeschoten. In de armen van zijn vrouw zei hij de laatste woorden: Mijn God, heb medelijden met mij en met uw arme volk. 

de kogelgaten

De persoon die Willem van Oranje heeft vermoord heet Balthasar Gerards. In Nederland is er een opstand en er heerst veel onrust. Wanneer Balthasar hoorde dat Phillips de 2e Willem vogelvrij verklaarde, besloot hij hem te gaan vermoorden onder de schuilnaam Francois Guyion. Balthasar heeft nog een vluchtpoging gedaan via de achterdeur en de tuinen van het Prinsenhof. Nadat hij over de stadsmuur geklommen was en in een van de grachten wilde springen werd hij gepakt door de soldaten. Er staat hem waarschijnlijk de hoogste straf te wachten. Het lijk van Willem van Oranje zal worden gebalsemd en hij wordt begraven in de Nieuwe kerk te Delft.

Willem van Oranje woonde al sinds 1572 in Delft. Hij is daar gaan wonen om te schuilen.

Jort Steinebach - de gerechtstelling van Balthasar Gerards

Locatie: Gevangenis het Steen in Delft.

Balthasar Gerards

Ik heb een bezoek gebracht aan Het Steen, de gevangenis waar Balthasar Gerards gevangen zat. In deze middeleeuwse gevangenis werd hij verhoord over de moord op Willem van Oranje. Hij had een lange schriftelijke verklaring afgelegd waar in stond waarom hij Willem van Oranje had vermoord. De reden was omdat hij Willem van Oranje als vijand van het rooms-katholieke geloof zag. De schout en schepenen (bestuurders van de Gemeente) wilde meer informatie over de moord, dus hebben ze hem dag en nacht gemarteld. Ze hielden bijvoorbeeld brandende fakkels onder zijn oksels en stopte hem in het stikhok (hier kan je alleen maar liggen en ben je volledig afgesloten van licht). De schout en schepenen hadden alles geprobeerd om informatie uit hem te krijgen maar hij zei helemaal niks.

Gevangenis Het Steen

Op 13 juli kreeg hij te horen dat hij dood moest, omdat hem levenslang te onderhouden te veel geld zou kosten. Zijn rechterhand werd afgeknepen omdat hij met die hand Willem van Oranje had vermoord en daarna werd hij levens gevierendeeld. Ze hadden zijn hoofd op een paal gezet om mensen bang te maken, maar een paar dagen later was zijn hoofd van die paal gestolen.

Jim Windmeijer - de begrafenis van Willem van Oranje

Locatie: Nieuwe Kerk in Delft.

Vandaag, 3 augustus 1584 (een nationale rouwdag) wordt de vermoorde Willem van Oranje begraven in de Nieuwe Kerk in Delft. Eigenlijk is het familiegraf van de Nassaus in de Grote kerk in Breda maar omdat Breda bezet is door Spanje moet men uitwijken naar Delft. Er is nog geen graf voor Willem, dus moeten zij improviseren. Er is een mooi monument gemaakt en geplaatst in de kerk. Het hart van de prins wordt door zijn weduwe in een loden kistje bewaard

Nieuwe kerk in Delft

In de straten van Delft is het heel druk en lopen heel veel mensen in een lange stoet achter de kist op weg naar de kerk. Er volgt een ceremonie en er wordt gesproken over zijn heldendaden.

Begrafenisstoet

In 1609 heeft de Staten Generaal besloten om een graf voor de Vader des vaderlands te ontwerpen. In 1614 krijgt beeldhouwer Hendrick de Keyser de opdracht om geen gewoon graf maar een praalgraf te maken. Het praalgraf wordt gemaakt van wit, zwart en goud-geaderd marmer. De symbolen op het graf zijn: Vrijheid, rechtvaardigheid, de godsdienst en kracht.

1921, helaas moet ik jullie vertellen dat Hendrick de Keyser is overleden. Gelukkig gaat zijn zoon verder met het bouwen van het graf. 

Pas nu in 1623 is het praalgraf afgebouwd en wordt Willem van Oranje bijgezet. Voortaan zullen alle leden van Oranje, priesters en kardinalen worden bijgezet in de nieuwe kerk. Dit zal gebeuren in de grafkelders die zich bevinden onder en achter het praalgraf van Willem van Oranje. 

Praalgraf in de Nieuwe Kerk in Delft